Prawidłowy rozwój percepcji słuchowej jest kluczowy w nauce czytania i pisania. Dzięki niemu dziecko potrafi we właściwy sposób zidentyfikować i zróżnicować bodźce słuchowe, a następnie powiązać je z określoną treścią. Gdy ta istotna funkcja rozwojowa jest zaburzona pojawia się wiele trudności, takich jak:
Trudności w czytaniu
długo utrzymująca się technika literowania
kłopoty z syntezą dźwięków
nieuwzględniane znaki przestankowe, zła intonacja
błędy: opuszczanie liter i sylab, mylenie wyrazów o podobnym brzmieniu, zniekształcanie słów (część wyrazu dzieci odczytują, część zgadują)
trudności w rozumieniu przeczytanego tekstu na skutek niedokładnego rozumienia określeń słownych
dodawanie innych, podobnie brzmiących części lub całych wyrazów
objawy wegetatywne, nerwicowe przy głośnym czytaniu, np. pocenie się, współruchy, bóle brzucha, głowy
wolne tempo czytania
Trudności w pisaniu
niepoprawne wyodrębnianie poszczególnych wyrazów ze zdania
łączenie w całość przyimków z rzeczownikami, np. „wdomu”, „nakrześle”
opuszczanie wyrazów
opuszczanie końcówek, zwłaszcza przy zbiegu dwóch spółgłosek, np. „upad” zamiast „upadł”
mylenie liter dźwiękopodobnych, np. s, c, z, sz, cz, rz
mylenie zapisów „ą”, „ę”, z zespołami „on”, „om”, „em”, „en”
maja trudności ze zmiękczeniami, dwuznakami, głoskami tracącymi dźwięczność
liczne błędy ortograficzne, szczególnie w pisaniu ze słuchu
liczne skreślenia i poprawki
wolne tempo pisania
błędy stylistyczne i gramatyczne w wypowiedziach pisemnych
Trudności w wypowiadaniu się
ubogi zasób słownictwa
przekręcanie wymowy mało znanych lub trudniejszych wyrazów
utrzymujące się wady wymowy
kłopoty z wypowiadaniem się wynikające z trudności we wnioskowaniu, rozumowaniu i uogólnianiu na materiale werbalnym
budowanie wypowiedzi błędnych pod względem gramatycznym
Trudności w innych dziedzinach
problemy z zapamiętywaniem i realizowaniem więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie
przekręcanie wyrazów
mylenie nazw oznaczających różne kierunki (nad – pod, przed – za)
trudności z zapamiętywaniem nazw, szczególnie uszeregowanych w ciągi (dni tygodnia, nazwy miesięcy)
trudności z zapamiętywaniem tabliczki mnożenia
Aby zminimalizować ryzyko występowania w/w objawów warto rozpocząć pracę nad usprawnieniem percepcji słuchowej już w wieku przedszkolnym. Trening bazowych funkcji słuchowych ma na celu rozwinąć m. in. analizę, syntezę i pamięć słuchową, umiejętność różnicowania i identyfikacji dźwięków, koncentrację uwagi. W zależności od wieku i potrzeb dzieci zajęcia trwają od 15 do 30 minut.
